Studie weekend

Daar zit ik, in de kring, tussen mijn studiegenoten en hun partners. Het is dag drie van het studie weekend. Het is mijn vierde jaar van de studie Ervaringsgerichte Psychosociale Hulpverlening (Kempler Instituut Nederland). Ik ben aanwezig, maar ik ben er niet echt. Ik ben afgehaakt en in mijn hoofd ben ik met van alles bezig, maar niet met wat er zich afspeelt op deze dag.

Voorafgaand aan dit weekend is er van alles gebeurd en hoewel er wel aandacht geweest is voor deze gebeurtenissen kan ik het niet loslaten. In mijn gedachten is al voor het weekend begon iets ontstaan en dat is alleen maar gegroeid. Ik heb een plaatje gemaakt van hoe mijn studiegenoten en trainer tegen me aankijken, en dat heeft niet bepaald positief uitgepakt.

Het verhaal van mijn brein

Mijn brein, de grote verhalenverteller, heeft een verhaal geproduceerd en door deze dagen heen heb ik allerlei signalen opgepikt die bevestigen dat het verhaal klopt. Het verhaal gaat over mijn betrouwbaarheid en eerlijkheid. Mijn intenties en oprechtheid. Door de gebeurtenissen kan het niet anders dan dat die door iedereen in twijfel worden getrokken. Aangezien bijna niemand mijn kant van het verhaal kent, kan dat ook niet anders. Ik zal bestempeld worden als onveilig, niet te vertrouwen, onprofessioneel en misschien zelfs wel als iemand bij wie je beter niet in de buurt kunt zijn. De mensen met wie ik al ruim drie jaar optrek zullen me allemaal laten vallen.

Door de studie dagen heen meen ik dingen te zien die het verhaal van mijn brein kloppend maken en bevestigen. Non verbale reacties, mensen met wie ik geen oogcontact krijg, het gevoel dat iemand niet tegen me praat. Het verhaal wordt steeds sterker en geloofwaardiger. Het klopt wat ik denk.

Vluchten

Ik wil weg, naar huis. Stoppen met deze studie, weg uit deze groep met mensen die allemaal een vertekend beeld van mij hebben. Aan het eind van dag twee ben ik totaal uitgeput en doet mijn hele lijf zeer. Ik slaap slecht en word met pijn in mijn benen en rug wakker. In mijn aantekeningenschrift staat boven in de kantlijn een sommetje met als uitkomst: 16. Nog 16 studiedagen te gaan, betekent dat. Zo ken ik mezelf niet, want tot op heden heb ik enorm genoten van deze studie en kreeg ik er nooit genoeg van.

Ik kan echter niet weg, want ik ben samen met Jan Willem. En hoewel hij dit weekend ook last heeft van dingen die gebeurd zijn, wil hij niet weg. Dus we blijven, ik spreek mezelf moed in en tel de uren af.

Tevoorschijn komen

We hebben een gesprekje met twee studiegenoten in de pauze. Ze vragen me hoe het gaat. Ik zeg dat ik ben afgehaakt maar dat het wel goed komt. Ze kennen me en laten het er niet bij zitten. ‘Deel het in de groep, hoe je je voelt.’ oppert de één. ‘Voor mij is het niet oké, dat jij je nu terugtrekt.’ zegt de ander. Ik twijfel. Wat heeft het voor zin? Iedereen heeft toch zijn mening al klaar. Ik wil me niet verdedigen en ach, die paar weekenden nog. Het verhaal in mijn hoofd, mijn neiging om te vluchten en mijn wens om wel weer volwaardig deel uit te maken van de groep zijn in conflict met elkaar.

Na de lunchpauze raap ik al mijn moed bij elkaar en vertel ik de groep hoe ik erbij zit. Hoe ik me voel, wat er in mijn hoofd gebeurt, welk verhaal er speelt in mijn brein en dat door alle opgepikte non-verbale signalen nog groter is geworden. Het gaat al huilend en voor mijn gevoel is er geen touw aan vast te knopen. Aan de ene kant lucht het op maar ik ben ook bang. Nu zal blijken dat het toch klopt wat ik bedacht heb.

Spookverhaal

De dagvoorzitter vraagt wat ik nodig heb. Ik heb reacties nodig. Woorden. Ik moet het horen. Blikken alleen overtuigen me niet meer. Mijn groepsgenoten reageren. Ik luister en reageer terug als ik twijfel. Dit helpt. Er komt lucht. Het verhaal van mijn brein blijkt aan alle kanten te rammelen. De signalen die ik heb opgepikt blijken anders uitgelegd te kunnen worden. Mensen zien mij nog gewoon als de Judith die ik al drie jaar ben. De openheid, het komen waarmee ik zit, het delen van mijn twijfels, wordt gewaardeerd.

Mijn dichtgetimmerde verhaal waarmee ik mezelf heb gedegradeerd en buiten de groep heb gezet, blijkt een spookverhaal te zijn.

Terwijl ik de reacties laat binnenkomen word ik rustiger. Het valt mee, ik kan mijn studie gewoon afmaken, toch? Heel voorzichtig kijk ik rechts van me waar Roel, de trainer van dit weekend, zit. Hij zal na afloop van dit weekend verslag doen, er zullen nieuwe aantekeningen achter mijn naam komen. Hoe kijkt hij naar mij? Zijn ogen staan vriendelijk, hij legt even een hand op mijn rug. Ik zeg zachtjes: ‘Dus ik mag blijven?’

‘We hebben nog nooit aan jou getwijfeld’ zegt Roel terug. Het klopt met hoe hij me aankijkt. Ik geloof hem. Ik droog mijn tranen, snuit mijn neus en kan weer verder met de dag. Verder met de studie. Nog maar 16 dagen te gaan. Ik ga het nog missen!

Herkenbaar?

Ik ben ervan overtuigd dat er velen zijn die zich in mijn verhaal herkennen. Wellicht in andere situaties en minder of juist meer heftige variaties. Je kunt het hebben op je werk, met collega’s. Dat je denkt dat iedereen wat van je vindt. Dat je je daarom maar op de vlakte houdt. Misschien heb je er last van in de buurt waar je woont. Ben je van mening dat ze niet op jou zitten te wachten als de buurt bbq georganiseerd wordt. Het komt voor in kerk, op de sportclub, in je familie, op het schoolplein en misschien zelfs wel in je huwelijk of vriendschappen.

Je hebt je eigen negatieve verhaal gemaakt. Je bent bang, je schaamt je voor wie je bent, je denkt te weten hoe anderen over je denken. En… je past je leven daarop aan. Je vlucht, trekt je terug of houdt je op de achtergrond. Je gaat mee in je eigen spookverhaal in plaats van tevoorschijn te komen met je twijfels en onzekerheid.

Vrijheid

Vanmorgen deelde ik op facebook een spreuk:

‘Sometimes what you’re most afraid of doing
is the very thing that will set you free.’

Wat een waarheid is dat! Makkelijk? Nee, want dwars door je angst heen gaan vereist moed. Maar de bevrijding die volgt is echt de moeite waard. Angst isoleert. Dat bleek dit weekend voor mij. Mijn angst voor hoe anderen over me zouden denken zorgde ervoor dat ik me terugtrok in mezelf. Als ik mijn angst gevolgd was, was ik naar huis gegaan. Dan was het nog maar de vraag geweest of ik het volgende studie weekend wel zou gaan. Want dan was het verhaal van mijn brein nog groter en realistischer geworden.

‘De waarheid maakt vrij!’, is een uitspraak uit de bijbel die in mijn leven al veel betekend heeft, maar die, nadenkend over dit weekend ook weer boven kwam. Je angsten, twijfels, onzekerheden en wat dan ook in contact brengen met anderen geeft bevrijding. Waarom? Omdat je kan toetsen of ze waar zijn, of ze kloppen.

Kwetsbaar

Ik realiseer me dat komen met jezelf, met wie je bent, met hoe je je voelt, kwetsbaar is. Er zit een risico aan. Je kunt gekwetst worden. Toch geloof ik dat deze kwetsbaarheid je een krachtiger mens maakt. Een completer mens. Een eerlijker mens.

Door dit kwetsbare stuk van mezelf te delen met mijn studiegenoten voel ik me opnieuw en beter verbonden met de anderen. Niet omdat ze me gelijk hebben gegeven of omdat ze aardige dingen hebben gezegd, maar omdat ik niets meer van mezelf achter hoef te houden. Ik ben weer wie ik ben, transparant, open, oprecht. Dit is wie ik ben, daar moet je het mee doen. En ook als er mensen zijn die wel twijfels hebben, die vertrouwen een lastig ding vinden of met wie ik niet zo’n diepgaande of goede relatie heb, maakt dat niet uit. Je kunt niet met iedereen dezelfde band hebben, maar je kunt er wel voor kiezen om jezelf te zijn bij iedereen.

Kwetsbaarheid is de meest pure versie van jezelf aan de ander laten zien. Niet de meest mooie, de meest opgepoetste, de meest perfecte. Maar de echte jij. Dat is spannend, maar bevrijdend.

Dit studie weekend was voor mij een mooie, doodenge, zenuwslopende oefening in kwetsbaarheid. Het smaakt naar meer omdat de bevrijding die er op volgt heerlijk is.
Ik hoop dat jij met me mee doet!