Zondagmiddag

Voor ik het weet zit ik midden in het verhaal. Ik zit met het boek ‘Winterpad’ in de tuin. De titel lijkt niet te passen bij deze late zomerse dag. De eerste blaadjes van de boom van de buren vallen in de tuin, ik geniet van het ruisen van de wind en de rust van het weekend. Het boek van mijn collega auteur Gera Folkers ligt al een week op me te wachten. Vorig weekend is het uitgekomen en bij thuiskomst zondagmiddag lag het bij mijn stapeltje post. Maar afgelopen week had ik geen rust om te lezen. Vandaag is dat anders.

De eerste pagina van het boek bezorgt me al kippenvel. Gera draagt het boek op aan haar inmiddels overleden zus. Een zinnetje raakt me: ‘Met deze roman eer en verontschuldig ik haar…’ Wat mooi als je dat mag zeggen en aan de hele wereld laat weten.

Met een cracker en een fles water begeef ik me in het verhaal dat afwisselend vanuit de verschillende hoofdpersonen beschreven wordt. De kilte en angstige eenzaamheid, het onbestemde gevoel van iets dat ontbreekt maar waar je als kind de vinger niet op kunt leggen brengen herinneringen in mij naar boven.

Angstig

Ik lig in bed, maar kan niet slapen. Ik durf mijn ogen niet dicht te doen. Beneden klinken harde stemmen. Ik hoor mijn broer boven alles uit, maar ook de stemmen van mijn vader en moeder klinken hard. Angst giert door mijn lijf. Ik ken mijn broer als een onvoorspelbare en agressieve jongen. Hij is jaren ouder dan ik en ik weet dat hij op zijn kamer messen verzamelt. In mijn ogen zijn het gevaarlijke messen waar je een ander misschien wel dood mee kunt maken. Zou hij nu zo’n mes op zak hebben? Zou hij mijn vader of moeder iets aandoen?

Als het geschreeuw erger wordt stap ik uit bed en doe voorzichtig mijn slaapkamerdeur open. Mijn kamer is dicht bij de trap naar beneden en ik probeer te luisteren waar de ruzie over gaat. Ik bedenk me dat ik, als er echt iets gebeurt, via de voordeur de buren ga waarschuwen. De buurman, een grote kerel, kan mijn broer vast aan. Ik sta te trillen op mijn benen.

Echt wijs word ik niet van het geschreeuw. Behalve wat losse verstaanbare woorden kan ik niet volgen waar de ruzie over gaat. Dan een klap, de woonkamerdeur die opengaat en vervolgens keihard wordt dichtgeslagen. Ik ga vliegensvlug mijn kamer weer in en mijn bed in. Mijn broer komt stampend en scheldend de trap op. Als hij mijn kamer maar voorbij gaat… Ik durf geen adem te halen. Dan kraken de treden van de zoldertrap. Gelukkig, hij gaat naar zijn eigen kamer.

Normaal

Het duurt zeker nog een uur voor ik weer rustig ben en de angst is weggezakt. Pas als ik hoor dat mijn ouders ook naar bed gaan, durf ik te gaan slapen. De volgende ochtend wordt er niet meer over gesproken. Mijn vader is naar zijn werk en het normale leven gaat weer verder. Alsof er nooit iets gebeurd is.

Het is het verhaal van mijn kindertijd. De hoofdpersonen uit Winterpad maken het angstige en onbehaaglijke gevoel weer bij mij wakker. Maar ook de eenzaamheid. Het gevoel dat niemand je echt ziet. Dat je nergens naar toe kunt met je verdriet en angst.

Ik was graag bij vriendinnetjes thuis. Daar voelde ik me op mijn gemak, genoot ik van de gezelligheid, maar vooral van de veiligheid. Er was geen geschreeuw en ik voelde niet de voortdurende dreiging. Daar was geen broer die me aanraakte op plekken waar ik het niet wilde.

Borderline

In het boek Winterpad wordt geschreven over een moeder die borderline heeft ontwikkeld door haar onveilige jeugd en het veel te jong overlijden van haar ouders. Op een aangrijpende manier wordt het effect op het leven van deze vrouw, maar ook van haar dochter, inzichtelijk gemaakt.

Jaren later, ik weet niet eens hoe oud ik precies was, wordt mijn broer opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Er wordt niet over gesproken maar ik ben opgelucht dat blijkbaar iemand anders ook gezien heeft dat er iets aan de hand is. Als ik de naam van het ziekenhuis en de afdeling onder ogen krijg zoek ik net zolang tot ik meer weet. Het is een afdeling waar mensen met een persoonlijkheidsstoornis gedurende een jaar behandeld worden. Er vallen bij mij wat kwartjes op z’n plek.

Opgroeien met een psychisch zieke broer, een moeder die zelf worstelt met het leven en allerlei psychische problemen en een vader die nooit geleerd heeft om gevoelens onder woorden te brengen, is ingewikkeld. Het heeft mij getekend, samen met het seksueel misbruik dat ik meemaakte.

Volwassen worden was voor mij een worsteling met de monsters uit mijn verleden. En niet alleen dat, maar mijn lage zelfbeeld zorgde ervoor dat ik niet kon geloven dat ik de moeite waard was om van te houden. Ik hield ook niet van mezelf.

Hoopvol

In het boek ‘Winterpad’ beschrijft Gera op meeslepende wijze hoe de dochter haar moeder, na haar overlijden, steeds beter leert kennen en begrijpen. Hoe ze de puzzelstukjes van haar eigen leven vindt en in elkaar weet te passen. Ook hier raakt Winterpad mijn leven. Wat heb ik me lang niet compleet en verknipt gevoeld. Het is een enorme weg geweest om me te ontworstelen van mijn verleden en mezelf te vinden. Ik schrijf erover in mijn boek ‘Tranen in mijn koffie’.

Maar wat hoopvol voor iedereen die zich herkent in (een deel van) mijn verhaal of die zelf onder moeilijke, angstige, onvoorspelbare en grillige omstandigheden groot is geworden. Het verhaal van het verleden hoeft niet het verhaal van de toekomst te worden! Het kan echt anders. Je kunt vrede vinden en van jezelf leren houden. Dat maakt de gebeurtenissen niet ongedaan en wist jouw herinneringen niet uit. Dat kan niet. Maar jouw winterpad kan een zomerpad worden als je de stukjes van jouw leven kunt omarmen en ze op hun plaats legt. De breuklijnen zullen zichtbaar blijven en misschien ontbreken er wel stukjes. Maar jij mag, met alles wat je hebt meegemaakt, helemaal hoe jij bent, voluit leven.

Vertel jouw verhaal

In Winterpad wordt een fictief verhaal verteld op een levensechte manier. Mijn eigen verhaal is allesbehalve fictief en wil ik graag delen zodat anderen hoop krijgen voor hun eigen leven.

Ook jouw verhaal mag verteld worden. Niets is te gek, te schaamtevol, te moeilijk of te pijnlijk. Wat ik je gun is dat je jouw verhaal mag vertellen zodat je de pijn om wat jij meemaakte in de ogen van de ander weerspiegeld kunt zien. Misschien kun je er zelf geen tranen om huilen of er boos om worden maar kan een ander dat wel met of voor jou doen.

Delen is helen, dat blijkt in Winterpad, dat geldt voor mijn eigen leven. Toen ik vanmiddag de laatste pagina van het boek uit had, appte ik naar Gera Folkers, de schrijfster: ‘Gera! Duizendmaal dank. Voor jouw boek… Voor mij was het, wonderlijk genoeg, helend…’

Winterpad is verkrijgbaar bij de boekhandel of te bestellen bij Triple Boeken. 
Van harte aanbevolen! 
Winterpad - Gera Folkers / € 18,95 / 212 pagina's / ISBN 9789082546194