Warme sokken en een plaid

‘Leuk dat je meedoet met de training aandachtig leven (christelijke mindfulness)…  We vragen je om bij alle bijeenkomsten zelf het volgende mee te nemen: Een plaid, warme sokken, je bijbel en een pen. We raden je aan om comfortabele, niet knellende kleding te dragen tijdens de training.’

Uh wacht, al mijn kleding knelt op het moment. Maar dat is een ander probleem. Warme sokken heb ik niet, alleen leuke sokken, want dat is één van mijn eigenaardigheden: sokken verzamelen. Maar ik heb nog ergens sloffen. Heuse pantoffels. Donkerrode met bont aan de binnenkant en een knoop aan de zijkant. Dit voor de beelddenkers onder ons. Een plaid heb ik ook. Ik kies de roze met strepen. Die is lekker warm en lang genoeg om helemaal onder te liggen.

Ik heb me dus aangemeld voor een training mindfulness. Al een paar maanden geleden. In het kader van mijn studie om wat punten te halen voor mijn registratie als therapeut volgend jaar juni. Hoewel ik eigenlijk vrijwel alles wat er in mij opkomt op facebook zet heb ik nog geen melding gemaakt van het feit dat ik me met mindfulness ga bezig houden.

Vooroordeel

Als ik in het verleden al eens het woordje mindfulness of yoga of iets van die aard liet vallen kwamen er altijd wel waarschuwingen: Pas op waar je je mee in laat… weet je wel dat de wortels in het boeddhisme liggen… stel je je geest niet open voor verkeerde invloeden?

Toen ik twee jaar geleden voor het eerst meeging met het ‘Zin in kloosterleven’ weekend maakte ik daar kennis met christelijke meditatie en met een bewustzijnsoefening. Ja, echt, op een matje. En op m’n knieën (met knielbank). Maar ook gewoon op m’n stoel. Het was een goede ervaring. Een nieuwe ervaring ook. Een ervaring in voelen (niet mijn sterkste kant) en gewaarworden van mijn lichaam.

Ik ben niet bang aangelegd. Ik geloof dat heel veel dingen in oorsprong goed zijn, omdat God ze goed bedacht heeft. Dat wij mensen ze verkeerd gebruiken en er dingen mee uithalen die (uiteindelijk) slecht zijn voor ons, of voor onze geest en ziel, dat wil nog niet zeggen dat je je er maar helemaal niet mee moet inlaten.

Neem muziek. Al vanouds her, is muziek rustgevend en helend. Sauls depressie verdween als David op zijn harp speelde. Je kunt muziek ook gebruiken om de meest vreselijke teksten en boodschappen door te geven. Om mensen aan te zetten tot haat of zelfmoord. Maakt dat muziek verkeerd?

Nostalgie

Sloffen, een plaid, een pen, notitieboekje (die verzamel ik namelijk en dus zoek ik altijd een reden om weer in een nieuwe te beginnen) en mijn bijbel. En niet knellende kleding. Slobbertrui en spijkerbroek (stretch). Het past niet in mijn tas, dus plaid en sloffen gaan onder mijn arm mee.

Ik stap in de auto en rijd met 120 km per uur, misschien iets meer, richting Soest. De muziek staat hard. Ik heb vorige week een CDtje gevonden, pure nostalgie, die ik sindsdien grijs draai. ‘My tribute’ van Carola. Eén van de eerste cadeautjes die ik van Jan Willem kreeg toen we nog verkering hadden (en toen ik nog cadeautjes kreeg, dat terzijde). Er staan een paar waanzinnige nummers op die ik bijna vergeten was maar die ik inmiddels weer luidkeels mee brul. Precies ook de reden dat ik autorijden het liefst alleen doe.

Onder het zingen gaan mijn gedachten alle kanten op. Ik herinner me hoe ik me bij sommige nummers vroeger voelde. Daar denk ik aan terug. Wat is er veel veranderd de afgelopen jaren. Ondertussen let ik op de weg, en ook daardoor komen er herinneringen in mijn hoofd. Het bordje ‘Bosch en Duin’ is er zo één. In 1997 kreeg ik daar, in het Gereformeerde Psychiatrische Ziekenhuis, mijn vonnis. Een lijst met diagnoses die niet misselijk was. Ik weet ze allemaal nog.

Posttraumatische Stress Stoornis
Depressie
Dissociatieve Identiteits Stoornis
Angst om te decompenseren
Problemen op relationeel gebied

Ik herinner me nog als de dag van gister dat de man die mij de uitslag meedeelde daarna doodleuk zei: ‘De wachtlijst voor behandeling is ongeveer 12 maanden.’ Ik voelde me alsof ik beter acuut kon worden opgenomen en platgespoten.

Terwijl Carola zingt ‘How can I say thanks, for all the things You’ve done for me…’ laat ik de herinneringen weer wegglijden. Dankbaar ben ik zeker. Voor hoe het nu is. Voor wie ik ben, voor de mensen om me heen. Dankbaar dat God mij door alles heen heeft vastgehouden en dat dingen zo ten goede veranderd zijn.

Een rozijn is meer dan je denkt

De training wordt gegeven in een fysiotherapieruimte die voor de gelegenheid sfeervol is ingericht. Ik herken de knielbankjes uit het klooster, matjes zijn er natuurlijk ook, en op een tafel (ik denk bank met een kleed erover) staat een kruis, met een kaars ernaast en liggen er wat boeken.

We beginnen de avond met gebed, een oefening en voorstellen. Dan doen we een aandachtsoefening. Ik krijg een rozijn in mijn hand. Ik volg de instructies op: Kijk er eens naar, voel er aan, houd hem tussen je vingers, voel de structuur, ruik er eens aan. Ik ruik aan de rozijn terwijl ik bijna in de lach schiet. Als iemand mij toch eens zou zien op dit moment. Daar zit ik, in doodse stilte, samen met 6 anderen, aan een rozijn te snuffelen. Veel gekker moet het niet worden.

Ik ontdek meteen een patroon. Ik ruik namelijk aan de rozijn en heb acuut de neiging hem in mijn mond te stoppen. Aha, dat zou mijn knellende kleding kunnen verklaren. Hij mag nog niet in mijn mond. Eerst moet ik nog luisteren of ie ook geluid maakt. Ik hoor niks. Wat misschien meer zegt over mij dan over de rozijn, maar dat ga ik wellicht nog ontdekken in de loop van de training.

Dan mag de rozijn tussen mijn lippen. Weer een patroon… Ik wil er meteen op kauwen en hem doorslikken. Hap, slik, weg. En de volgende. Zo verslind ik in het dagelijks leven zakken drop en chips. Zonder me ook maar gewaar te zijn van het feit dat ik iets in mijn mond heb.  Ik kauw op de rozijn, voel speeksel in mijn mond lopen, vind het eigenlijk best een vies gevoel, zeker als het geval ook nog aan mijn kies blijft plakken en ik natuurlijk niet als enige met mijn vinger in mijn mond wil wroeten. En dan mogen we hem doorslikken.

De opdracht voor deze week is om iedere dag zo’n aandachtsoefening te doen. Met een tussendoortje of bij het eten. Benieuwd of naast het gewaarworden mijn kleding ook iets minder gaat knellen aan het eind van de training.

Lectio Divina

We doen een ‘Lectio Divina’, een meditatieoefening aan de hand van een Bijbeltekst. Prettig is dat, vind ik. In alle stilte en rust de oude woorden uit de psalm tot me nemen en herkauwen. Een stuk smakelijker dan die rozijn al zeg ik het zelf.

‘De rechtvaardige groeit als een palmboom op. Hij schiet omhoog als een Libanonceder. Geplant in het huis van de Heer en opgegroeid in de voorhof van God blijven ze zelfs in hun ouderdom welig en sappig en groen. (Psalm 92:13-15)

Aan de hand van een aantal vragen op een blad in mijn werkmap denk ik na over de tekst. De woorden ‘Hij schiet omhoog’ springen er voor mij uit. Het sluit aan op mijn mijmeringen over het psychiatrische ziekenhuis en de diagnoses. Er is nu niet veel meer van terug te zien in mijn leven. Wat ben ik opgebloeid en inderdaad… omhoog geschoten. Ik kom tot de conclusie dat hoe beroerd de bodem ook is waar je als kind je voeding uit moet halen, er altijd nog een hele vruchtbare bodem onder zit. Een stevige ondergrond, een goed fundament. God die mijn leven draagt en op wie ik altijd terug kan vallen.

Kop zonder kip

En dan is daar het plaidjesmoment. Ik krijg een matje, pak een kussentje uit de kast en ga liggen. Mijn plaid heb ik niet nodig, want het is aangenaam warm in de ruimte. Hoewel, als ik eenmaal lig, bedenk ik dat ik beter op de plaid had kunnen gaan liggen. Het matje is nu eenmaal geen self inflating luchtbed van 8 cm dik en ik voel duidelijk drukpunten. Dat ik die gewaar ben is natuurlijk wel een pluspunt.

De oefening is een lichaamsverkenning. Ik weet hem nog vanuit het klooster. Het was destijds de eerste keer dat ik ontdekte dat ik mijn tenen kon voelen. Ik ga aan de hand van de instructies van de trainster, Tineke, op reis door mijn lichaam. Maar o, dat hoofd… die gedachten, die drukte. Het is ongelofelijk maar zodra Tineke even stopt met praten, ben ik vertrokken. Weg uit mijn lichaam en alweer volop in mijn hoofd. Zoveel om over na te denken, zoveel indrukken, zoveel ingevingen.

‘Als je merkt dat je bent afgeleid, merk dat dan vriendelijk op en richt je aandacht weer op je lichaam.’ Ja, vooral dat ‘vriendelijk’. Daar heb ik nog wel een slagje in te maken. En dat is ook wat ik verlang te leren, dat ik veel meer kan opmerken, zonder oordeel, zonder kritische stem.

Ik voel me een kop zonder kip. Mijn hoofd, dat is waar bij mij het overgrote deel van alles plaatsvindt. En wat dat lichaam roept, of fluistert, dát het überhaupt iets zegt, negeer ik maar al te makkelijk. Maar wat is een kop zonder kip? In ieder geval niet compleet, en het functioneert ook niet echt lekker.

Met aandacht leven

De eerste avond zit erop. Als ik mijn auto start om naar huis te rijden verwissel ik eerst de CD. Carola maakt plaats voor Sela.

Sela, rust.  Rust in mijn leven. Rust die ik heel bewust zelf in mag bouwen om de kip en de kop weer meer in verbinding te laten zijn. Ik heb er wel zin in. Leven met aandacht. Niet op de automatische piloot, maar bewust. Opmerkzaam op wat er is, ook als dat soms lastige of onprettige gevoelens zijn.

Vriendelijk zijn voor mezelf, net zo genadig zijn voor mezelf als dat God genadig is voor mij. Wat een ontspanning zal dat geven. Ik heb zin in de rest van de training.

De muziek gaat wat harder en vol overgave zing ik mee:

Wat mijn hart ook bezwaart,
welke pijn ik nog voel;
door de kracht van het kruis
heeft zelfs lijden een doel.
Kom ik eindelijk thuis
om bij Jezus te zijn,
die stierf voor mijn zonde,
maar ook voor mijn pijn.

Heer, U kent mijn verlangen
om in vrijheid te leven;
Niet gevangen tussen muren
die mijn bange hart omgeven.
Uw waarheid bevrijdt;
uw liefde geneest,
Heel mijn hart door de Heilige Geest.

Geef jezelf een paar minuutjes om dit prachtige nummer te beluisteren:
Heel mijn hart (Sela)

 

Ook een training, stiltedag of kloosterweekend volgen? Kijk voor meer informatie op: www.aandachtigleven.nu