Richtingaanwijzers
Het thema van de zevende avond van de training Voluit Leven is: Leven naar je waarden. Maar wat zijn ‘waarden’ eigenlijk? Het is een wat vaag begrip geworden. Ik herinner me jaren geleden dat er een periode was waarin het gesprek over ‘normen en waarden’ maatschappij-breed gevoerd werd.
Een omschrijving die ik vond op internet was deze:
Waarden zijn die gegevenheden in het menselijk bestaan die we als belangrijk ervaren, en waar we ons mee verbonden voelen.
Steven Hayes, de grondlegger van de ACT, omschrijft waarden als ‘gekozen levensrichtingen’. Die omschrijving inspireerde mij om mijn eigen definitie van waarden te maken. Waarden zijn voor mij de richtingaanwijzers op mijn levenspad.
Grafrede
Waarden zijn voor iedereen anders en persoonlijk. Je kan ze alleen maar zelf bepalen en je kiest ze met je hart. Het is best lastig om er bij jezelf achter te komen wat je waarden zijn. Jaren geleden tijdens een training van het werk kreeg ik een opdracht om je eigen grafrede te schrijven. Een uitermate confronterende maar ook inzicht gevende opdracht. Als je gaat nadenken over wat je wilt dat mensen op je begrafenis over je zullen zeggen, of hoe je wilt dat ze jou herinneren, kom je vanzelf je waarden tegen.
Mijn waarden zijn door de tijd heen steeds duidelijker geworden en bij de voorbereiding van deze trainingsavond schreef ik ze nog eens op:
- Humor
- Eerlijkheid/Puurheid/Oprechtheid
- Genieten
- Een inspiratiebron zijn
- Hoop, kennis en levenservaring doorgeven
Opdracht: Weet jij wat jouw waarden zijn? Denk er eens over na en schrijf ze op.
Leven naar je waarden
Het klinkt misschien eenvoudig en logisch: leven naar je waarden. Maar, niets is minder waar. Voor je het weet wordt je leven in beslag genomen door (sociale) verplichtingen, verwachtingen van anderen en druk vanuit de maatschappij.
We worden geleefd en houden onszelf zoet met gedachten als:
- Als ik straks vakantie heb dan…
- Als ik een andere baan heb dan…
- Als ik mijn huis heb afbetaald dan…
- Als ik op mezelf woon dan…
- Als ik de kinderen de deur uit zijn dan…
- Als ik mijn studie afgerond heb dan…
- Als het vakantiegeld binnen is dan…
- Als ik me beter voel dan…
- Als ik met pensioen ben dan…
- Als het wat rustiger is op mijn werk dan…
- Als… dan…
We doen of we het eeuwige leven hier op aarde al hebben en stellen uit wat we echt belangrijk vinden. Totdat er in ons leven iets ernstigs gebeurt. Een ongeluk of overlijden, ziekte, een burn-out, een faillissement of ontslag. Opeens worden we geconfronteerd met de eindigheid van het leven en komen vragen als ‘wat doet het er allemaal toe? Waar leef ik voor? Wat heb ik eigenlijk bereikt in mijn leven?’ omhoog borrelen.
In het ergste geval is het te laat en kom je op het punt terecht dat je denkt: Had ik maar…
Opdracht: Vul voor jezelf eens in wat jouw ‘Als… dan…’ gedachten zijn.
Doelen
Leven naar je waarden blijft vaag als je er niet heel concreet doelen aan koppelt. Op de trainingsavond kiezen we allemaal een gebied in ons leven die we belangrijk vinden en waar we nog niet genoeg naar onze waarden leven. Ik kies het gebied ‘werk’. Mijn eigen praktijk en mijn schrijftalent vallen onder deze categorie.
Dan krijgen we de opdracht om op te schrijven welke waarden voor dit gebied belangrijk zijn. Bij mij is dat vooral: Hoop/kennis/levenservaring doorgeven en een inspiratiebron zijn.
De volgende opdracht is lastiger. Welke stap/actie zou je willen zetten om meer naar je waarden te gaan leven? Ik denk als een malle na. Als ik het opschrijf, dan staat het er, en dan moet ik het natuurlijk ook gaan doen. Kan ik misschien een ieniemini klein stapje bedenken dat ik wel aandurf? Maar, kom op, ik wil toch voluit leven? Laat ik me nu bij voorbaat al afremmen door mijn angst en onzekerheid? De tijd is bijna om en ik heb nog niets opgeschreven. ‘Nog een minuutje’ zegt Lenie. Ik haal adem, pak mijn pen stevig beet en schrijf op: Een training ontwikkelen voor rouwgroepen.
Die staat. Zwart op wit.
Opdracht: Is er een gebied in jouw leven waar je wel meer naar je waarden zou willen leven? Welke stap zou jij kunnen zetten om dat ook echt te gaan doen?
Mitsen en maren
Er is één probleempje bij het leven naar je waarden… nou ja, probleempje… zeg maar gerust een obstakel, of beter gezegd: obstakels. Het zijn de mitsen en maren. Je kent ze wel denk ik. Jullie hebben al kennis gemaakt met mijn mitsen en maren: Tante Grief en miss Doubt. Ofwel:
- De gedachte dat ik niet deskundig/goed genoeg ben
- De gedachte dat niemand op mij zit te wachten
- De gedachte dat het toch niet gaat lukken
- De angst om afgewezen te worden
- De onzekerheid en twijfel aan mezelf
Hoe kan ik ooit mijn doel bereiken als deze obstakels continu op mijn weg verschijnen?
Opdracht: Wat zijn jouw mitsen en maren als je denkt aan het doel dat je wilt bereiken?
De bus
Ik ben als chauffeur in een bus gestapt. Een grote, comfortabele touringcar, met lekkere stoelen, airconditioning en zelfs een mini-bar. Ik stel mijn Tom-Tom in: ‘Training rouwgroepen schrijven’. Ik start de motor en laat de bus even stationair draaien zodat de airco zijn werk kan doen terwijl ik de bus inspecteer. Ik loop naar achter en word meteen geblokkeerd door een passagier die languit op vier stoelen ligt. Zijn benen versperren het gangpad. Wat doet hij in mijn bus? ‘Zeg, wie heeft jou de bus ingelaten en wat doe je hier in vredesnaam?’ zeg ik.
‘Ik red je van een ramp, oké, dus wees blij dat ik er ben.’ zegt de wat guur uitziende persoon op de bank. In beweging komen doet ie niet dus ik vraag hem vriendelijk te vertrekken. ‘Lijkt me niet verstandig. Ik blijf. Je gaat je ondergang tegemoet weet je dat? Het is toch te idioot voor woorden dat iemand als jij een training gaat schrijven? Je bent nog niet eens klaar met je studie en dan nog… dat is maar een Post HBO studie. De echte therapeuten zullen de vloer aanvegen met je ‘training’.
Ik ben sprakeloos. Wat is dit? Een goddelijke waarschuwing? Zo’n engel die de ezel van Bileam tegenhield destijds… Ik stap voorzichtig over de benen van de passagier heen en ga door met mijn inspectie.
‘Boe!!!!’ Ik maak een sprong van schrik. Iemand komt opeens achter één van de stoelen vandaan. ‘Had je niet verwacht he?! Soms moet je even schrikken om tot jezelf te komen.’ Als ik mijn adem weer onder controle heb merk ik dat ik pissig word. ‘Wat is dit? Wie ben je en wat doe je hier in vredesnaam?’ zeg ik met duidelijke irritatie in mijn stem. ‘Nou, nou, een beetje vriendelijker mag wel. Ik ben hier om je te helpen. Het lijkt me wijs dat je niet die training gaat schrijven. Dat is zo’n project wat bij voorbaat al gedoemd is te mislukken. Een training is nu eenmaal wat anders dan het schrijven van een blogje. Die verhaaltjes kunnen overal over gaan, maar zo’n training is echt serieuze shit.
Ik hoor het aan en denk na. Twee waarschuwingen op één dag. Dit moet toch wat betekenen? Ik laat de passagier links liggen en vervolg mijn weg naar achter in de bus. Op de achterbank zit mijn grootste nachtmerrie. Een stelletje jongelui, aan het bier en als ze me aan zien komen zetten ze een lied in: ‘Hé buschauffeur, we gaan je busje slopen!’ Ik kom er niet eens bovenuit. Het lied is nog niet uit of klinkt een yell:
Een training over rouw
Is echt niks voor jou
Niemand wacht erop
Het wordt een grote flop
yooooo!
Onderweg
Ik kan wel janken. Met zoveel goede moed de bus ingestapt en nog geen uur later wil ik het liefst naar huis rennen en onder de dekens kruipen. Ik loop wat heen en weer en doe pogingen om mijn ongewenste passagiers de bus uit te krijgen. Ik probeer het vriendelijk, door hen te overreden, beet te pakken, te schreeuwen, maar niemand komt in beweging. Wat nu?
Ik denk even na. Het ziet er niet naar uit dat ik met een lege bus kan vertrekken. Er zijn twee opties. Of ik zet de motor uit en ga naar huis. Kijken of ze dan misschien morgen vertrokken zijn. Maar de kans dat ze mijn bus wel een prettige plek vinden om te overnachten is aanwezig. De goed gevulde minibar is natuurlijk ook wel uitnodigend.
Ik kan ook onderweg gaan en kijken wat er gebeurt. Misschien stappen ze wel uit bij de eerst volgende stop. Of vallen ze uitgeput in slaap. Ik besluit voor deze laatste optie te gaan. Ik loop terug naar de bestuurdersstoel en pak de microfoon.
‘Dames en heren! Graag even uw aandacht. We gaan zo vertrekken. De bestemming is jullie allen bekend: Training rouwgroepen schrijven. Ik heb jullie argumenten gehoord om het niet te doen en een andere bestemming te kiezen, maar mijn besluit staat vast. We gaan! Bedankt voor jullie meedenken en bezorgdheid, maar ik wil toch voor die training gaan. Ik stel voor dat jullie gewoon meegaan onderweg, dan zien we wel hoe ver we komen.’
Ik hang de microfoon in de houder en ga achter het stuur zitten. Van achter uit de bus hoor ik de yell weer klinken en ik zet de radio aan. Dat werkt. Binnen de kortste keren wordt er uit volle borst meegezongen. Ik rijd de parkeerplaats af en ga onderweg. Mijn Tom Tom geeft instructies en zo af en toe zie ik boven de weg een richtingaanwijzer hangen. Ik kom er wel.
Levenmotto
Het is me helder. Als ik wil leven naar mijn waarden, naar wat ik belangrijk vind in het leven, zal ik moeten dealen met mijn ongewenste en dwarse medereizigers. Laat ik me er door weerhouden, of neem ik ze mee onderweg? Misschien raken ze uiteindelijk wel overtuigd van mijn goede weg. En zo niet… jammer dan. Ik wil in het juiste spoor lopen. Het spoor van mijn hart, van mijn waarden, van mijn geloof. Af en toe zal ik me moeten afvragen of ik nog wel spoor, of dat ik van de rails ben afgelopen. En als dat zo is, geen probleem, ik kan weer bijsturen.
Ik wil een spoor nalaten in mijn leven. Een spoor waarin anderen weer kunnen gaan. Ik wil een goed voorbeeld zijn. Een richtingaanwijzer, een baken. Ik hoop dat als mensen naar mij kijken of aan mij (terug)denken, ze zullen denken aan dat het leven mooi kan zijn, ondanks alles wat je meemaakt. Dat je voluit mag leven, dat je mag genieten en puur mag zijn. Ik wil hoop, humor en moed achterlaten terwijl ik onderweg ben naar mijn bestemming.
Mijn motto wordt:
Volg het spoor van je hart
en laat een spoor na
De training Voluit Leven wordt gegeven door Lenie Kap en Tineke Voorthuis
Je kan ook zelf het werkboek ‘Voluit Leven’ aanschaffen.
Voor mijn eerste blog over Voluit Leven klik hier.
Voor mijn tweede blog over Voluit Leven klik hier.
Voor mijn derde blog over Voluit Leven klik hier.
Voor mijn vierde blog over Voluit Leven klik hier.
Voor mijn vijfde blog over Voluit Leven klik hier.
Voor mijn zesde blog over Voluit Leven klik hier.
0 reacties
Trackbacks/Pingbacks