Vriendschap

Ooit hield ik op een vrouwendag een lezing over vriendschap. Het lijkt zo’n afgezaagd en algemeen thema, maar wat is er veel over te zeggen. Die avond sprak ik over: Vriendschap met God, jezelf en anderen. Ik had een jaar of dertig geleden met kromme tenen naar mijn eigen woorden geluisterd. Alsof je vriendschap met God kunt hebben! ‘God stop je niet in je broekzak’ zo had ik het geleerd. Het ontzag voor de alomtegenwoordige en alwetende God bood geen ruimte voor vriendschap met Hem. En toch… we zien het terug in de Bijbel, gaat God met ons om als Zijn vrienden. Jezus noemt het zelf in Johannes 15: ‘Ik noem jullie vrienden’. Wat gaat daar iets warms, iets dat heel dichtbij komt, iets troostrijks van uit.

Vriendschap met jezelf is voor veel mensen een worsteling. Een laag zelfbeeld, trauma’s die ons leven getekend hebben, opgroeien in een gezin met ongezonde patronen, psychische problemen, een handicap, het kunnen allemaal redenen zijn voor een laag zelfbeeld. Maar als God ons Zijn vrienden noemt, dan mogen we ook in alle vriendelijkheid met onszelf omgaan.

Hartsvrienden

Wat een voorrecht is het als je goede vrienden hebt. Misschien maar één of twee. Vriendschap gaat niet over kwantiteit maar over kwaliteit. Het delen van je leven, van je hart. De term ‘hartsvrienden’ zegt veel. Je durft die ander een kijkje in jouw hart te geven en andersom mag jij ook in het hart van die ander kijken. Dat verbindt. Dat maakt de vriendschap sterker.

Vriendschap met anderen kan ook pijn opleveren. Je dacht vrienden te zijn maar dan kom je erachter dat iemand over je roddelt. Je hebt iemand nodig maar je vrienden geven niet thuis. Misschien heb je het gevoel dat jij er altijd voor de ander moet zijn en voelt het als gebruikt worden. Dat zijn pijnlijke dingen die je beschadigen en voorzichtig maken om weer een band met iemand aan te gaan. En toch… vrienden komen niet aanwaaien. Een gezegde luidt: Een vriend krijg je door een vriend te zijn. Moeilijk maar er zit een kern van waarheid in.

Echte vriendschap is gelijkwaardig. Dat wil niet zeggen dat je geen beroep op een ander mag doen maar geven en nemen zijn in evenwicht met elkaar. Soms heeft de één de ander meer nodig en dan is het weer andersom. Of je beleeft samen hoogte- of dieptepunten waarbij je de verbondenheid met elkaar ervaart.

Schade inhalen of verder gaan?

Vandaag geniet ik met mijn vriendin van een high tea. Wat hebben we elkaar lang niet gezien! Misschien is er wel drie of meer jaar overheen gegaan. ‘We moeten de schade inhalen’ zei ik pas tegen iemand. ‘Nee hoor, we gaan door waar we gebleven waren’ zei ze direct terug. En zo is het vandaag. Elkaar alleen al zien is zo fijn. We delen onze levens met elkaar. Zoveel gebeurd in die jaren. In mijn leven, in haar leven. Pijn, mooie momenten, vooruitgang en soms ook stilstand. We gaan verder waar we gebleven waren. De jaren waarin we elkaar niet zagen verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Elkaar in de ogen kijken, in het hart kijken, wat kostbaar. We kletsen uren over van alles en nog wat, genietend van lekkere hapjes en thee. Genietend van vriendschap. Het zijn momenten waarop ik zo dankbaar ben dat we elkaar, ergens onderweg, nu al ruim twintig jaar geleden zijn tegen gekomen. Toen nog allebei goed in de kreukels, nu met veel levenservaring, hier en daar een litteken en onze gevoeligheden meedragend. Het maakt onze band goed, gelijkwaardig, hecht.

Als wegen scheiden

En dan komt het moment dat we allebei verzadigd zijn. De hapjes zijn op, we nemen nog een koffie en vertrekken. Onze hoofden zitten vol en alle gedachten en verhalen buitelen over elkaar heen. Een dikke knuffel, nog even kletsen richting de uitgang en dan nemen we afscheid. Zij naar haar auto ik naar de mijne. Het is goed geweest. Wanneer we elkaar weer zien hebben we niet afgesproken. Dat hoeft ook niet; het komt vanzelf wel weer dat we allebei de behoefte hebben elkaar te zien.

In de auto op de terugweg laat ik mijn gedachten de vrije loop. In deze tijd is het makkelijk om elkaar weer te zien of op een andere manier contact te hebben. Dat was vroeger anders. Ik denk aan verhalen uit de Bijbel en er komt een tekst in mijn gedachten:

De Heer zal op ons letten als we niet bij elkaar zijn. (Genesis 31:49)

Als beelddenker zie ik het voor me. God, die mij Zijn vriend noemt, die ons bij elkaar heeft gebracht om vrienden te zijn, let op ons. Hij ziet mij, hier thuis in mijn gezin en leven. Hij ziet mijn vriendin in haar gezin en leven. Ik vind het zo’n veilig idee. We zijn niet aan een lot overgeleverd; we hoeven niet krampachtig contact te houden. We leiden ons leven en steeds zijn daar weer de kruispunten waarop we elkaar ontmoeten. Het is goed zo.