Geboortedag

‘Geboortedag ma Stoker’ staat er bovenaan de agenda van vandaag. Vorig jaar stond er nog: ‘verjaardag ma Stoker’. Maar het verjaren is voorbij nu mama op 10 maart dit jaar het aardse voor het hemelse verruild heeft. Het lijkt wel alsof de notitie duidelijker staat genoteerd dan alle voorgaande jaren. Er zijn al bijna vier maanden voorbij gegaan. Of beter gezegd: er zijn pas vier maanden voorbij gegaan. Maanden van afronden, dingen uitzoeken, spullen verdelen en het overige naar de kringloop brengen.

Mijn schoonzus leidt alles in goede banen. Soms komen er foto’s in de familieapp van (waardevolle) spullen. Wie wil ze hebben? Jullie of misschien één van de kleinkinderen? Er wordt een foto geplaatst van alle sieraden. Ik vraag of ik het horloge mag. De juwelier haalt er een paar schakeltjes uit en dan pas ik het perfect. Ik draag het iedere dag maar vandaag kijk ik er met een andere blik naar.

Mijn tijden zijn in Uw hand

22 mei 2010. Mijn schoonvader overlijdt op een warme zaterdagavond. De (schoon)kinderen en kleinkinderen komen die avond langs. Mijn schoonmoeder zit naast het bed waarop hij de laatste dagen heeft doorgebracht. Zijn ziek zijn is voorbij en wat gunnen we hem dat. Voor ons begint het missen; allermeest voor mijn schoonmoeder. In de dagen die komen is mijn schoonvader thuis zodat we allemaal op onze eigen manier afscheid kunnen nemen. Met een lach om alle mooie herinneringen en met een traan omdat hij er niet meer is.
Op de kist staat een lijstje met een tekst:

‘Mijn tijden zijn in Uw hand’ (Psalm 31:16)

Het raakt me. Het geeft vertrouwen en rust. Er is geen reden voor paniek of gevoelens van nalatigheid en schuld. Onze tijden zijn in Gods hand. Jan Willem neemt een zandloper mee als aandenken aan zijn vader. Hij komt in de kast te staan naast het lijstje met de foto.

Missen

Vandaag word ik wakker met een lied in mijn hoofd. Of eigenlijk: één regel van een lied. ‘Missen is het grootst, in de allerkleinste dingen…’ Kinga Bán, wetend dat ze gaat sterven, zingt dit voor haar kinderen. Het lied is duidelijk voor hen geschreven maar dat eerste zinnetje is zo ontzettend waar en zingt rond in mijn hoofd.

Eén van die allerkleinste dingen is de datum van vandaag. We hebben regelmatig gezucht: we moeten eigenlijk wel even langs gaan. Vandaag is er geen langs gaan en dat voelt vreemd. Er is geen keuze meer om wel of niet te gaan. Als ik nadenk over mijn schoonmoeder moet ik altijd weer glimlachen. Ze kon zo streng kijken als Jan Willem soms een grap over mij maakte. ‘Jongen toch, zo ga je niet om met je vrouw.’ zei ze dan. Maar nooit echt boos. De vele potjes scrabble (die ze meestal won), de spelletjes apenkunde die ze steevast met haar kleinkinderen deed, het afwassen van de kopjes, puzzelen,  zingen en bijna altijd even praten over de dingen van het leven. Altijd blij om je te zien en wat misschien nog wel het meest waardevol was is dat ze iedere avond voor het slapen gaan bad. Alle namen van haar kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, onze pleegkinderen werden genoemd.

Rouw met een randje

Het verlies en het verdriet daarover voelen we vandaag meer dan anders. Maar met de zekerheid dat ook haar tijden in Gods hand zijn, zijn we ook dankbaar voor wie ze was en voor wat ze achterlaat. Een paar jaar geleden toen het huis leeggehaald moest worden omdat mijn schoonmoeder naar een verzorgingshuis moest, lagen er spullen op het bed. Spullen die verdeeld moesten worden of die anders naar de kringloop zouden gaan. Er ligt een Bijbel tussen. Die van mijn schoonmoeder. Met een stoffen kaft eromheen die ze zelf gemaakt heeft. Ik neem hem mee. Zo’n waardevol boek mag niet naar de kringloop.

Als mama overleden is moet haar kamer in het verzorgingshuis binnen een week leeg. We gaan allemaal nog even kijken in de kamer die nu akelig stil is. We nemen wat spullen mee die we graag willen bewaren als herinnering aan haar. Jan Willem neemt weer een zandlopertje mee. Het stond altijd op het plankje in de kast. Nu staat hij bij ons, bij de foto’s. Als teken van de tijd die verstrijkt en waar we van mogen genieten.

De geboortedag van ma. Het is missen én vieren vandaag. Rouwen. Maar wel rouw met een randje. Het donkere van missen maar mét alle herinneringen die mijn schoonmoeder kenmerkten en waar geen foto voor nodig is om die te onthouden. Ik kijk nog eens op mijn horloge en glimlach. Op deze dag doet tijd er even niet toe.