Pasen 2019. Voor het eerste organiseerden Sophie Hagen en ik een paaswandeling in de vroege ochtend van eerste paasdag. De wandeling startte en eindigde met een prachtige verbeelding gemaakt door Jeroen van den Berg (zie foto’s). Tijdens de wandeling die omlijst werd door zingen en doedelzakmuziek mocht ik iets vertellen over het thema: Geen hopeloos einde maar eindeloze hoop! In deze blog kun je lezen wat ik hierover deelde.

Begraafplaats

Eerste Paasdag beginnen op de begraafplaats. Pasen vieren dichtbij hen die we al los moesten laten. Is dat niet vreemd? Ik vertelde een vriendin van deze Paaswandeling. Verbaasd vroeg ze: ‘Maar waarom op de begraafplaats?!’

De begraafplaats waar de dood zichtbaar en soms bijna tastbaar aanwezig is combineren met het feest van leven, van opstandingskracht, van een overwonnen dood. Een groter contrast lijkt er niet te zijn.

Misschien ligt hier op deze begraafplaats, of elders in het land, wel iemand begraven die jou zo lief was. Een man of vrouw, vader of moeder, broer of zus, oma of opa, een kind, vriend of vriendin, een buurvrouw of man. Als je terugdenkt aan de dag van de begrafenis zal dat geen gevoel van blijdschap opleveren, van feest vieren en dankbaarheid. Waarschijnlijk overheerst er een gevoel van verdriet, misschien wel een je verscheurd voelen, wanhoop, leegte.

De allereerste Pasen

Die allereerste Paasdag, al meer dan 2000 jaar geleden begon ook niet als een feestdag. De vrienden van Jezus, zijn moeder, zijn discipelen, ze waren twee dagen eerder getuige geweest van de afschuwelijke dood van Jezus. De Man van wie ze hielden, die ze volgden, met wie ze lief en leed gedeeld hadden en van wie ze verwachten dat Hij de nieuwe Koning zou worden had de geest gegeven. De shock, het ongeloof, het verdriet, de verwarring… het zal hen in de greep hebben gehad. Ze hadden het lichaam van Jezus begraven nog net voordat de Sabbat aanbrak en dat was het laatste dat ze hadden kunnen doen. Het leek een hopeloos einde.
Zo begon die eerste Paasmorgen. Met de overtuiging dat Jezus dood en begraven was.

Hopeloos, zo kan het ook in ons leven voelen. Als we iemand verloren hebben. Hoe moeten we het leven zonder hem of haar ooit leven? Of als er andere ingrijpende dingen in ons leven zijn. Ziekte of werkeloosheid, een echtscheiding of ruzie in familie of vriendenkring. Komt het ooit nog goed?

Vier dagen geleden liepen Sophie en ik hetzelfde rondje over de begraafplaats als vandaag. Met de deelnemers van de rouwbegeleidingsgroep met wie we iedere twee weken bij elkaar komen. We liepen langs de graven, stonden stil, zongen liederen en lazen woorden vol troost. We liepen daar met mannen en vrouwen die met de dood van iemand van we ze zoveel hielden moeten leren leven. Nooit meer die knuffel, die aanraking, de grap, dat goede gesprek, de eigenaardigheden (leuke en minder leuke), nooit meer samen. Wat is dat zwaar en kan dat hopeloos voelen!

En dat zou het ook zijn als het die eerste Paasdag gebleven was bij een bezoek aan het graf van Jezus. Dan zou het een hopeloos einde zijn geweest. Voor iedereen die Jezus liefhad, en ook voor ons vandaag als wij iemand verliezen.

Treuren én hoop hebben

Maar wat een wonder, onvoorstelbaar en niet te bevatten! De eerste Paasdag die begon met een bezoek aan het graf van een overledene, kreeg een wending die niemand bedacht had! Maria trof geen levenloos lichaam aan maar een leeg graf! En dat lege graf maakt dat wij vandaag niet hoeven te spreken over een hopeloos einde, maar over eindeloze hoop!

Het staat zo prachtig beschreven in 1 Thess. 4:13-14 (NBV)
‘Broeders en zusters, wij willen u niet in het ongewisse laten over de doden, zodat u niet hoeft te treuren, zoals zij die geen hoop hebben. Want als wij geloven dat Jezus is gestorven en is opgestaan, moeten wij ook geloven dat God door Jezus de doden naar zich toe zal leiden, samen met Jezus zelf.‘

Mooi he?! In een andere vertaling staat het nog mooier (vind ik): ‘Wij treuren, maar niet zoals hen die geen hoop hebben.’ Het verdriet mag er zijn, dat is een realiteit, dat hoort bij verlies. We hoeven het niet weg te poetsen of te verstoppen. Wij treuren, maar er is ook hoop! Dat is wat ik merkte toen we met de rouwgroep over de begraafplaats liepen. Dat is wat ik ervoer toen ik begin dit jaar een vriendin aan deze aarde moest toevertrouwen. Diep verdriet maar ook hoop. Hoop op leven.

Eindeloze hoop! Eindeloos omdat het einde van een leven hier op aarde niet het echte einde is! Juist daarom is het zo fijn om Pasen te beginnen op de begraafplaats. De plek waar we herinnerd worden aan de hoop die begonnen is op die allereerste Paasdag. Bij dat lege graf. Jezus overwon de dood. Hij ontworstelde zich aan hem en verliet het graf. Als eerste! Maar niet als enige!

Een gouden randje

Nee, de dood is nog niet volledig verslagen. Wij hebben er nog mee te maken. Het is en blijft hier op aarde onze laatste vijand die soms wild en bruut om zich heen grijpt.
Maar wij mogen verder kijken dan de dood. Verder kijken dan de begrafenis. Wij treuren én hebben hoop. Hoop omdat we weten dat er een dag komt dat de doden zullen opstaan. Dat de dood echt voorgoed voorbij zal zijn.

Wij zaaien hen die we zo liefhadden en stierven, in deze aardse akker. Zaaien is niet zo ingewikkeld. Ik deed het vorige week nog: Ik zaaide piepkleine zaadjes in de aarde. Ik verwacht dat daar over een paar maanden een prachtige plant uit tevoorschijn komt. Heel geduldig ben ik niet dus ik kijk iedere dag of ik al iets groens boven de aarde uit zie komen.

De Bijbel zegt hier ook iets over in 1 Kor. 15:42-44 (Groot nieuws Bijbel)
‘Zo is het ook met de opstanding van de doden. Iets vergankelijks wordt gezaaid, en iets onvergankelijks wordt tot leven geroepen; het wordt gezaaid als het zwak is, het aanzien niet waard, maar het verrijst in glorie en kracht. Een lichaam van vlees en bloed wordt gezaaid, een geestelijk lichaam wordt opgewekt.’

De dood heeft niet het laatste woord! Dat lijkt soms zo, als we niet verder kijken dan ons gemis. Maar Pasen vieren, vieren dat Jezus uit de dood is opgestaan maakt dat we onze blik mogen richten naar de hemel. We mogen onze ogen losmaken van de aarde en in de verte turen. Misschien wel met de tranen in onze ogen en een blik die vertroebeld is door ons verdriet, dat mag, zolang je je maar vasthoudt aan die eindeloze hoop!

Voor mij is Pasen, deze eindeloze hoop, het gouden randje om het verdriet dat we hier kennen. Je ziet het op een rouwkaart vaak: een zwarte rand om de tekst heen en op de envelop. Als er voor mij ooit een rouwkaart moet komen, dan mag het er één zijn met een zwart én een gouden randje. Zwart omdat er verdriet zal zijn. Goud omdat er eindeloze hoop is.

Ik wens jullie allen hele mooie Paasdagen toe. Dat er deze dagen een gouden randje mag zijn om de zwarte randjes in jullie levens. Ik wens jullie eindeloze hoop toe. Want Jezus Christus leeft!

Wil je meer weten over de rouwbegeleidingsgroep?
Dat kan! In september 2019 start een nieuwe rouwgroep.
Klik hier voor meer informatie.