Een blog over het taboe dat op abortus rust en rouw na een abortus

Blog: Je wordt gemist

Vorige week schreef ik een blog over het missen van een kind(je) door overlijden of door ongewenste kinderloosheid. Zoals gewoonlijk schreef ik de blog zonder er al te lang over te doen en plaatste ik hem in de avond. Bij het naar bed gaan dacht ik er nog even over na. Ergens was ik niet helemaal tevreden maar ik kon mijn vinger er niet op leggen. Terwijl ik nadacht over de mensen die ik ken die een kind of meerdere kinderen verloren hebben of die nooit een kind gekregen hebben (of zelfs geen partner) wist ik opeens dat ik een (grote) groep moeders vergeten was. Met dat ik me dat realiseerde besefte ik niet alleen ik deze moeders niet genoemd had, maar dat er ook nauwelijks over gesproken wordt.

Oordeel

Opgevoed in een christelijk gezin leerde ik van kinds af aan dat abortus geen optie was bij een zwangerschap. Het werd als zonde benoemd, meestal in één adem met (zelf)moord. Op de basisschool voerden we actie voor destijds de VBOK (de vereniging ter bescherming van het ongeboren kind) dat tegenwoordig SIRIZ heet. We verkochten spullen voor het goede doel en als beloning kregen we, afhankelijk van hoeveel we verkocht hadden, zilveren of gouden voetjes, een speldje met de voetjes van een 10 weken oude foetus.

Abortus was slechts toegestaan in gevallen waarin het leven van de moeder gevaar liep. Met dit beeld, en dit oordeel, groeide ik op. Niet kijkend naar de realiteit en de verhalen van de vrouwen die een abortus ondergaan.

Bewuste keus of wanhoop

Er zijn vrouwen die heel bewust en weloverwogen kiezen voor abortus. Omdat zij nog niet denken toe te zijn aan een kind of omdat het niet past in de planning van hun leven. Maar ook omdat een (nieuwe) zwangerschap hen te veel lijkt. Ze zijn bang het niet aan te kunnen, of niet goed voor het kind te kunnen zorgen. Vandaag las ik daar nog een heftig artikel over.

Er zijn ook vrouwen die in een wanhopige, onmogelijke of uitzichtloze terechtkomen en het ongeboren, prille, leven uit zich weg laten halen.

Een jonge vrouw, verkracht door meerdere mannen. Niemand weet er iets van, aangifte doen durft ze niet. Haar vriendinnen of ouders inlichten lijkt onmogelijk. Allerlei gevoelens buitelen over en door elkaar heen. Schaamte, boosheid, walging, verdriet, eenzaamheid, schuldgevoel, ze weet er geen raad mee. Als haar menstruatie uitblijft raakt ze in paniek. Het zal toch niet? Maar de zwangerschapstest die ze online besteld heeft, spreekt overduidelijke taal. De weken die volgen zijn moeilijk en vol twijfel. Op internet is voldoende informatie te vinden over abortus en als ze ontdekt dat dit ook volledig anoniem kan, maakt ze een afspraak bij de abortus kliniek. Van de ingreep zelf weet ze niet veel meer. Het lijkt wel of ze het in shocktoestand beleefd heeft.

Een vrouw met man en drie kinderen. Voor het oog ziet het er uit als een gezellig en gelukkig gezin. Maar niets is minder waar. Al jaren leven man en vrouw steeds meer langs elkaar heen. Ja, de gewone dingen doen ze nog met elkaar. Voor de kinderen. Ze gaan op vakantie en in het weekend doen ze regelmatig leuke dingen. Op zondagmorgen gaan ze naar de kerk. De vrouw heeft al jarenlang een relatie met een mannelijke collega. Ze weet wel dat het eigenlijk net over het randje is, maar zolang ze geen geslachtsgemeenschap hebben, is er toch niets aan de hand? Maar dan gaat het mis. Als haar man een weekend weg is met vrienden komt op een avond de collega langs. Het is gezellig, ze kletsen honderduit, drinken een glas wijn en belanden uiteindelijk in de slaapkamer. Na verloop van tijd ontdekt de vrouw dat ze zwanger is. Het kan onmogelijk van haar man zijn want de laatste keer dat ze samen seks hadden is maanden geleden geweest. De vrouw weet niet wat ze moet doen. Ze kiest uiteindelijk voor abortus zonder daar iemand over in te lichten.

Wat als?

Het is weer bijna Moederdag. De vrouw die jaren geleden zwanger raakte na een verkrachting en een abortus onderging sluit zich in deze periode het liefst op in haar huis. Het is alsof alle reclames en berichten erover gaan. Alsof ze roepen: ‘Je had nu moeder kunnen zijn!’ Wat als het kindje geboren was geworden? Zou het op haar geleken hebben? Of zou het altijd de herinnering aan die afschuwelijke gebeurtenis levend hebben gehouden? Zou het een jongetje of een meisje zijn geworden? Ze is nooit een partner tegengekomen met wie ze een langdurige relatie heeft gekregen, laat staan kinderen. En toch… ergens… ergens is ze moeder geweest. Heel even maar. En niemand weet het.

Het is weer bijna Moederdag. De relatie met haar collega is abrupt verbroken toen hij en zijn gezin verhuisden naar een andere woonplaats en hij naar een andere vestiging werd overgeplaatst. De kinderen zijn op school druk bezig met moederdagwerkjes en haar man heeft samen met de kinderen cadeautjes gekocht. Het is maar beter zo, houdt ze zichzelf voor, maar diep van binnen voelt ze zich schuldig. Als ze haar kinderen ziet genieten en blij ziet zijn knaagt er iets. Herinneringen aan de abortus gaan nog regelmatig door haar hoofd en soms fantaseert ze over hoe het zou zijn geweest als dit kindje geboren was. Zoveel denkbare scenario’s. Misschien was haar gezin dan in duigen gevallen en zat ze nu als gescheiden vrouw ergens op een flat. Misschien… misschien was er wel iets heel moois gebeurd als ze de moed had gehad om alles op te biechten. Ze zal nu altijd met een eenzaam geheim rondlopen.

Taboe

Het is, in ieder geval in de christelijke wereld, een taboe. Abortus. We kunnen ons niet voorstellen dat mensen de keus maken een zwangerschap af te breken. Nieuw leven ontvang je toch in dankbaarheid, en als het al moeilijk en ingewikkeld is, dan ga je in je omgeving op zoek naar oplossingen. Desnoods groeit het kindje op bij familie of in een pleeggezin, maar abortus… dat is geen optie! En zo hebben we ons oordeel over diegenen die wel een abortus meemaakten gevormd. We hebben er een stempel opgezet: ‘Fout!’
Impliciet zeggen we daarmee ook dat iemand die voor een abortus kiest dan ook maar de gevolgen moet dragen. Het is toch je eigen keus geweest? Had je maar beter moeten nadenken. We staan niet open voor het verhaal van de ander en voor hoe het leven na een abortus eruit ziet voor de ander. We wijzen met onze vinger in plaats van onze hand troostend uit te strekken.

Omdat er zo’n oordeel ligt op abortus, wordt er nauwelijks over gesproken. Hoeveel mensen ken jij in je omgeving die durven noemen dat ze een abortus mee maakten? Bij mij zijn ze op één hand te tellen. Ze willen er niemand mee lastig vallen, zijn bang voor de reacties of zelfs bang om niet geloofd te worden. Zo blijven ze er alleen mee.

Rouw na abortus

Abortus betekent dat je een zwangerschap, nieuw leven dat bij jou groeit, afbreekt. Deze week keek ik naar mijn bakken met aardbeienplantjes. Van de winter was het niet veel meer dan dode bladeren, takjes en wat onkruid dat ertussen groeide. Maar toen het warmer werd, ik voorzichtig alle dode bladeren verwijderd had en het onkruid uit de grond had gehaald zag ik nieuwe groene blaadjes tevoorschijn komen. En weer een paar weken later kwamen de eerste prachtige witte bloemetjes uit de knop. Samen met één van onze pleegkinderen bekeek ik het bloemetje van dichtbij. ‘Dit wordt straks de aardbei hè?’ zei mijn pleegdochter. ‘Ja, gek he, je kunt je niet voorstellen dat uit zo’n klein bloempje straks een mooie grote rode aardbei komt!’ zei ik.

Abortus is als het plukken van een bloem waardoor hij de kans om een vrucht te worden (zijn bestemming) niet krijgt. Wat verdrietig en wat pijnlijk. Wat een gemis. Nooit te zullen weten wat er uit dat hele kleine bloemetje zou zijn ontstaan. Net zo’n groot gemis als het verlies van een kindje dat de zwangerschap niet overleefd. Zo’n gemis vraagt om aandacht en zorg. Maar zolang er een taboe op dit onderwerp rust zullen moeders die dit meemaakten er niet mee naar buiten komen.

Het verlies van een baby door abortus (en ik zeg expres ‘baby’ en geen ‘foetus’) is rauw en geeft rouw. Rouw die er bij iedereen anders uit zal zien en die bij iedereen in een andere mate van heftigheid aanwezig zal zijn.

Bestaansrecht

Misschien herken je jezelf in mijn blog. Misschien heb jij op een moment in je leven een kindje gedragen en is de zwangerschap door een abortus afgebroken. Draag je dit bij je als een geheim of (en dat hoop ik zo voor je) kan je er met anderen over praten.

Wellicht heb je nooit durven of kunnen toestaan dat je verdrietig bent geweest over het gemis van jouw baby. Het was toch je eigen keus? Dan moet je ook niet zeuren! Misschien durf je in gedachten niet eens toe te laten dat dit kindje écht geboren had kunnen worden.
Ik zou je willen vragen of je jezelf én jouw kindje bestaansrecht wilt geven. Jouw verdriet, jouw gemis, jouw verhaal van hoe het gegaan is, mag er zijn. Mag je noemen. Daar mag je over huilen, boos over zijn, vragen over hebben, misschien wel opgelucht over zijn. En ook jouw kindje, hoe pril het ook nog was, heeft bestaansrecht. Het mag genoemd worden. Het maakt niet uit of het een jongetje of een meisje was. Het was een kindje, een prachtige bloem met potentie om uit te groeien tot een mens. Dat kindje mis je. Hoe het gegaan zou kunnen zijn, zal altijd een open eind blijven en ook dat is een gemis.

Ik zou alsnog tegen jou, maar ook tegen je kindje willen zeggen: ‘Je wordt gemist!’ En mijn verlangen is dat je de moed hebt om jouw verhaal te delen met anderen. Misschien heb je die behoefte niet, dat mag ook, maar als je je eenzaam voelt met jouw geschiedenis, als je gemis voelt, spijt, boosheid of andere gevoelens die je nooit eerder durfde te delen dan hoop ik dat je komt met jouw verhaal. Dat je het taboe durft doorbreken en dat je zo ook anderen die met hetzelfde worstelen tot steun kan zijn. De waarheid maakt vrij!

Lotgenotencontact

In mijn vorige blog schreef ik over mijn verlangen om iets te betekenen voor ouders die een kind(je) verloren hebben. Daar horen jullie ook bij!

Heb je behoefte aan logenotencontact, wil je je verhaal kwijt, heb je vragen of zoek je een therapeut? Mail me dan gerust op: info@voltooidverledentijd.eu
Meer informatie over mijn praktijk vind je op mijn website.

Voel je vrij te reageren of deze blog te delen, juist ook binnen jouw kerk, vereniging of school. Reageren mag natuurlijk ook met een privébericht.