Bruiloft en begrafenis

‘Heer wat er ook gebeurt en wat mij mag overkomen
Laat mij nog zingen als de avond valt’

Vol overgave zing ik de woorden terwijl ik kijk naar mijn zojuist getrouwde vriendin en haar man. Vandaag precies een week geleden. Het is het laatste lied van een prachtige trouwdienst. Een dienst waarin ik Jiska en Johan wat beter leer kennen. Onze wegen kruisten elkaar vier jaar geleden toen ik mijn opleiding bij Kempler startte en we bij elkaar in de groep zaten. Nu hoor ik ook stukjes levensgeschiedenis van daarvoor.

Daar staan ze, bruid en bruidegom, jong, gezond, vol liefde en verwachting van wat het leven gaat brengen. Het geluk spat eraf.

Vandaag, precies een week later, zing ik deze woorden weer. Het is het laatste lied van een indrukwekkende afscheidsdienst van Willie van Elk. Mijn stem klinkt bibberig en er rollen tranen over mijn wangen. Ik kijk naar Klaas, haar man, en naar haar drie dochters die afscheid moeten nemen van iemand die hen zo lief was.

Vieren

Na de trouwdienst van Johan en Jiska rijden we naar de feestlocatie, een unieke plek, midden in een weiland, waar we met elkaar het glas heffen, eten, drinken en feest vieren tot in de vroege uren. We vieren het leven, de liefde, dat we er zijn! Alleen kijken naar het bruidspaar is al genoeg om mee te genieten. Wat is het bijzonder om hier getuige van te mogen zijn.

Vandaag nemen we afscheid van Willie en vieren we dat ze geleefd heeft. Haar dochters vertellen daar op een liefdevolle, warme manier over. De liefde voor hun moeder straalt ervan af. Ook al ging het leven van Willie niet makkelijk en hebben de dochters daar veel van meegekregen.

Ik zie haar nog zitten op de bank. Klaas en Willie bij ons op bezoek. Het zal zo’n 15 jaar geleden zijn geweest. Ik, net bevrijd van een heftige depressie, aan het leren leven (gelukkig dat ik niet wist wat een weg dat nog zou worden). Willie, lijdend aan een ernstige depressie en niet wetend hoe daar uit te komen. Die avond maakt ze diepe indruk op mij toen ze vertelde dat ze slechts voor haar dochters doorging. Aan hen wilde ze alle liefde en zorg geven die ze maar kwijt kon. Voor zichzelf kon ze het niet ontvangen. Het leven lijkt een te grote opgave te zijn.

Goddank

Wij kennen Klaas en Willie omdat we bij elkaar in de gemeente zitten en Jan Willem en Klaas beiden in het muziekteam meedoen. Jan Willem als bassist, Klaas als zanger. Dan komt er een periode, zo’n jaar of 8, dat wij een andere kerk bezoeken. Onze wegen scheiden zich voor dat moment.

Als we eind vorig jaar voorzichtig weer eens gaan buurten in onze oude gemeente zijn Klaas en Willie daar nog steeds. Klaas op het podium en Willie op de voorste rij. Het is niet de Willie zoals ze bij ons op de bank zat destijds. Het is een prachtige vrouw die vol leven is. Haar ogen stralen en als we gaan zingen pakt ze haar vlaggen en wappert ze als eerbetoon aan God rond. Ze lijkt geen last te hebben van mensen die haar bekijken. Vol overgave vlagt ze mee op de woorden en muziek.

Noesjka, haar dochter, vertelt vandaag over dit grote wonder in het leven van Willie. Hoe ze van haar depressie verlost werd en stap voor stap weer leerde leven. Een Godswonder waardoor Willie tot bloei kwam en de laatste jaren voluit kon leven en genieten. Dat ging niet vanzelf. Daar heeft Willie iedere keer weer moedige stappen voor moeten zetten; keuzes moeten maken voor het leven, voor contact, voor vriendschap.

Voluit Leven

Vandaag klonk het verschillende keren. De term ‘voluit leven’. Dat is wat Willie de laatste jaren heeft gedaan. Met Klaas, met haar kinderen, met vrienden en mensen uit de kerk. Voluit leven betekent niet dat het allemaal vanzelf gaat en je nooit meer last hebt van nare gevoelens. Twee jaar geleden werd er bij Willie borstkanker ontdekt. Helaas al uitgezaaid. Toch was er behandeling mogelijk. En die onderging ze. Moedig, positief en vol vertrouwen. Ze bleef voluit leven en genieten van de dingen om haar heen.

Ze kreeg nog tijd om het leven te vieren en dat deed ze. Samen met Klaas, haar dochters, schoonzoons en kleinkinderen. De kanker was agressief en kwam terug. Weer behandeling en weer hoopvol. Totdat het opeens heel snel ging en er niets meer aan te doen was. De ene week nog op vakantie en de volgende week thuis om afscheid te nemen en te sterven.

Ik luister naar de woorden van de drie moedige dochters, naar woorden die gesproken worden vanuit de Bijbel, naar Klaas die geheel op zijn eigen wijze met een lach en een traan zijn vrouw, zijn maatje, eert. Wat houdt hij zielsveel van haar. Mijn gedachten gaan terug naar hoe ik Willie leerde kennen en hoe ik haar opnieuw tegenkwam. Ik denk aan mijn eigen leven dat een soortgelijk proces kende. Ik voel me diep, diep dankbaar dat ik geleerd heb om voluit te leven en dát ik nog leef.

Sterven met uitzicht

Afscheid nemen van wie ons lief is is pijnlijk. Er sterft iemand van wie we houden en daarmee sterft er ook een stukje van onszelf. Toch is er meer dan alleen afscheid nemen en de dood. Vandaag kijken we verder. Over de dood heen, naar de plek waar Willie al is. Treffend verwoord op haar rouwkaart:

Wij ervaren nu nog wel allerlei moeilijkheden, maar kijken met verlangen uit
naar de dag dat wij een hemels lichaam krijgen en dat zullen aantrekken
zoals je nieuwe kleren aantrekt.
2 Korinthe 5:2

Voor Willie is die dag gekomen. Haar aardse kleren heeft ze niet meer nodig. Ze is verlost van haar ziekte en zal vlaggend en dansend verdergaan bij God thuis. De pijn van het gemis, de leegte, het verdriet, de vragen die er zullen zijn, die hebben de achterblijvers te dragen. Wetend dat het een afscheid voor even is. Erop vertrouwend dat God, die Willie door de dood heen naar het Leven heeft gedragen, Klaas en zijn dochters, en ieder die verdriet heeft omdat een geliefde hem of haar ontviel, elke dag zal dragen. Voluit leven hier op aarde, Voluit Leven straks in de hemel.

Dankbaar

We zingen met elkaar het prachtige lied ‘Tienduizend redenen tot dankbaarheid‘. Als je alleen maar kijkt naar de kist met het lichaam van Willie erin, lijkt het een bizar lied te zijn. Maar ik kijk niet naar de kist. Ik kijk naar Klaas, naar zijn dochters, schoonzoons en kleinkinderen en zo tussen hen door zie ik de prachtige foto’s van Willie op de kist staan. Haar leven is het waard om dankbaar voor te zijn. Mijn leven is het waard om dankbaar voor te zijn.

Ik hervind mijn stem en zing uit volle borst mee:

En op die dag, als mijn kracht vermindert,
mijn adem stokt en mijn einde komt,
zal toch mijn ziel uw loflied blijven zingen,
tienduizend jaar en tot in eeuwigheid.

Loof de Heer, o mijn ziel.
O mijn ziel, prijs nu zijn heilige Naam.
Met meer passie dan ooit;
o mijn ziel, verheerlijk zijn heilige Naam.

Dat is voluit leven… en sterven!